EntziklopediaTRONBOIA

Tronboia aerofonoen familiako soinu-tresna da.

Egitura

Metalezko hodi zilindrikoa du, bueltetan bildurik. Mutur batean ahokoa du eta bestean hotsa handitzen duen kanpai gisako zabalgunea. Tonu aldaketarako bi sistema ezberdinetakoak egiten dira. Pistoidunak hiru pistoi ditu eta hauek sakatuz aldatzen dira tresnak ematen dituen notak. Barakoak hodi bat bestean sartuaz eta atereaz, tresnaren luzera aldatuz tonu aldaketak egiten ditu. Gure herri musikan arruntenak hiru pistoikoak izan dira.

Joera

Bi eskuekin heltzen da. Ahokoa ezpainetan jarririk haizea botatzen da ezpainak bibraraziz.

Historia

Metalezko soinu-tresna hauek mota desberdinetako taldeak osatu dituzte eta aspaldidanik aritu dira Euskal Herriko eskualde guztietako herri jai eta festetan dantza eta doinu ezberdinak jotzen.

Tronboiaren presentzia garrantzizkoa izan da Euskal Herriko musika bandetan XIX. mende bukaeratik aurrera eta ondoren sortutako orkestina, fanfarre eta txaranga gisako musika taldeetan.

Folklore mailan ezagunenak, Lapurdi eta Baxe Nabarreko dantzetakoak izan dira.

ITURRIAK

Bibliografia

SAGASETA ARIZTEGI, Migel Angel. (1977). Danzas de Valcarlos; Luzaideko Iantzak. Pamplona: Diputación Foral de Navarra.

(2011). Luzaideko ddantzak. Bilbo: Herritar Berri-Astero; Baigorri-Gara.

Diskografia

RAMUNTCHO, Orchestre ( ): Bal champêtre. Au Pays Basque. Nº 2 Agorila. P.M. 33-6.

( ): Irrintzina. Agorila. AG 70-14.

( ): Bal champêtre. Au Pays Basque. Agorila. AG. 70.02.